Voorwoord

In september hebben we ons lustrum luister bijgezet met een mooi programma op een prachtige plek. De zaal in de stijlvol verbouwde bibliotheek op het Neude was dan ook helemaal volgeboekt. 

Ten overstaan van de 200 aanwezigen memoreerde ik dat de VVAO in die 105 jaar haar missie van belangenbehartiging steeds weer gestand heeft gedaan. Dat heb ik namelijk bij een onderzoek in honderd jaar krantenarchief vast kunnen stellen. Tot mijn verrassing bleek mij dat de VVAO zich met grote regelmaat heeft uitgesproken over vrouwenemancipatie. Vele artikelen die bij elk van onze lustra verschenen in de pers getuigen daarvan. Dan weer sprak de VVAO zich uit tegen discriminatie op de werkvloer, geringer promotiekansen voor vrouwen en slechte doorstroming van het vrouwelijk middenkader naar hogere posten; dan weer verweet zij beleidmakers onrechtvaardige belastingheffing en een tekort aan kinderopvangplaatsen; en recentelijk brachten we geweld tegen vrouwen en me-too onder de aandacht. 

Maar tot mijn verbazing lees ik in één van die artikelen over de VVAO in een dagblad uit 1986, dus bijna 50 jaar geleden, óok de volgende uitspraak: “De fase dat emancipatie bespreekbaar was, is voorbij. Ook de fase dat het op de politieke agenda stond is afgesloten.”  Wij lieten ons dus al een halve eeuw geleden kritisch uit over degenen die menen dat de emancipatie van de vrouw is afgerond. Dat in de ogen van de Politiek en de maatschappij vrouwenemancipatie niet langer een topprioriteit is die aandacht behoeft. Maar op de keper beschouwd is de geschiedenis van de vrouwenemancipatie tot op heden een onvoltooid verleden.

Niet iedereen beseft echter dat we er nog niet zijn. Sterker nog, de huidige generatie vrouwen realiseert zich eigenlijk niet van hoever wij zijn gekomen en hoe ver wij nog te gaan hebben om daadwerkelijke gelijkwaardigheid te bereiken. Het gaat niet alleen om het bewustzijn dat ontbreekt, maar ook om een gevoel van urgentie dat de gendergap nu echt overbrugd moet worden en we niet nog eens vijftig jaar daarover kunnen doen. Beide zijn nodig om tot een verandering te komen van de bestaande situatie. En daar kan de VVAO een rol in spelen.

Eén manier om ‘awareness’ te creëren dat onze missie nog niet is voltooid, is het gebruik van influencers in de media. Je hebt aansprekende voorbeelden nodig om te tonen hoe man-vrouw verhoudingen idealiter zouden moeten zijn in de maatschappij. Zo presenteren wij op VVAO-bijeenkomsten als die in het Neude sterke en universitair opgeleide vrouwen zoals Sandra Roelofs en Laura Bas als rolmodellen. En niet alleen de sprekers die bij onze symposia optreden maar ook de vrouwen die in de VVAO Podcasts worden geïnterviewd vervullen een dergelijke voorbeeldfunctie. Daarmee bouwen wij voort op de bekende VVAO-leden, van Aletta Jacobs en Marga Klompé tot Hedy D’Ancona en Angela Maas die ons zijn voorgegaan om gelijke behandeling voor vrouwen te verkrijgen. 

Natuurlijk hoef je daarvoor eigenlijk geen bekende Nederlander te zijn. Goed beschouwd kunnen wij VVAO-leden ieder op zich met onze levenservaring al een rolmodel zijn voor de volgende generatie. De VVAO en haar leden hebben dus nog wel degelijk een missie in deze 21e eeuw: wij geven onze levenslessen door en laten de jongere leden op de schouders van de vorige generatie staan, zodat zij verder kunnen kijken en reiken dan wij!

Sophie Witteveen

Lustrum VVAO 105 jaar

Op Zondag 17 September vierde VVAO samen met zo’n 200 leden haar 105-jarig bestaan met als thema “Transitie“ en met dagvoorzitter Yvonne Schouten-Hoek (voorzitter VVAO Amersfoort).  Voorzitter Sophie Witteveen opende het lustrum met de woorden: “Ruim een eeuw vrouwenemancipatie, is hier sprake van een onvoltooid verleden?” Anno 2023 is gendergelijkheid nog niet bereikt, stelde zij. De VVAO heeft zich afgelopen decennia ook in de media regelmatig uitgesproken over het wegnemen van ongelijkheid van vrouwen aan mannen voor de wet en in de praktijk. De VVAO blijft zich inzetten om ook jongere generaties  hier bewuster van te maken en om een gevoel van urgentie te creëren bij beleidsmakers dat de emancipatie niet voltooid is.

Jongerenicoon (Generatie Z) Laura Bas gaf hoop: “Vrouwelijk leiderschap gaat deze eeuw doorbreken”. Jonge en oudere generaties hebben elkaar nodig om de transitie naar gelijkheid te volbrengen. De VVAO is een netwerk waar jonge en oudere generaties elkaar kunnen vinden.

Voormalig first lady Sandra Roelofs sprak over de transitie van Georgië. Zij heeft zich als vrouw van de president tien jaar ingezet om de gezondheidszorg van Georgië te verbeteren. En ze is nog steeds actief voor goede doelen in Georgië. Haar inspirerende verhaal laat zien dat transities niet gemakkelijk zijn, maar dat je niet moet opgeven. Het Lustrum 105 jaar VVAO was een prachtige viering in het voormalige hoofdpostkantoor van Utrecht dat omgebouwd is tot de indrukwekkende bibliotheek Neude. 

Foto’s, verslagen en speeches vind je op de VVAO Website Lustrumpagina.

Als cadeau voor de leden ter gelegenheid van dit lustrum is een Podcast serie gemaakt voor en door VVAO-leden: “Ladies PEP Talk”. De Podcastserie vind je op de VVAO website.

Alle lof voor de dames van de lustrumcommissie voor het organiseren van dit prachtige lustrum: Carleen Sikkema, Henny Langendijk, Joke Driessen, Marina Berghuijs, Ellen van Lier, Geesje Dallinga

Women Economic Forum: Parttime

Op Zondag 19 November (van 13:30-17:00 uur) organiseert de VVAO voor de vierde keer het Women Economic Forum met als titel “Parttime werken in perspectief. Willen we niet anders of kunnen we niet anders?”.  

Met inspirerende sprekers en veel interactie gaan we het hebben over vrouw en werk met als thema “Parttime”. Dit is een open activiteit en toegankelijk voor iedere vrouw, forum is wel gericht op hoger opgeleide vrouwen.
Nederland staat bekend als “deeltijdland”, waar vrouwen vaak minder uren werken dan hun partner en daardoor ook minder verdienen. Maar hoe is het precies gesteld met de gendergap en de loonkloof voor vrouwelijke academici en HBO-ers? Kiezen hoger opgeleide vrouwen bewust om deeltijd te gaan werken? Of spelen maatschappelijke factoren zoals inkomstenbelasting en kinderopvang mee in de keuze of het loont om te werken? De volgende vraag is dan natuurlijk: ligt die keuze voor deeltijd aan de vrouw of aan het systeem? Wat zou er gebeuren als bijna alle hoger opgeleide vrouwen zouden gaan werken?

De volgende sprekers zullen op dit forum vanuit hun expertise het thema Parttime belichten : programmamaker Liesbeth Staats (bekend van de NPO-documentaire “Waarom werken vrouwen niet?”, Professor Sigrid Hemels van de UvA en Voormalig partner van McKinsey en oprichter van “Het Potentieel Pakken” Wieteke Graven. 

Als voorbereiding op dit forum, is het de moeite waard om naar de Podcast van Liesbeth Staats te luisteren (LINK Spotity).
 

Ook heeft Prof. Dr. Sigrid Hemels een leuke Podcast gemaakt over Alette Jacobs, deze is te vinden met deze LINK. 

Loonkloof tussen mannen en vrouwen bestaat nog steeds
 

Artikel geschreven door Roeli Pot van de Afdeling Zwolle

De loonkloof tussen mannen en vrouwen bestaat wereldwijd, en al heel lang. Claudia Goldin, die als eerste systematisch de lonen en de participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt door de eeuwen heen heeft onderzocht, heeft daarvoor onlangs de Nobelprijs Economie gekregen. 

In haar onderzoek toont ze aan dat er voor het bestaan van de loonkloof verschillende oorzaken zijn. Zo heeft de overgang van een agrarische naar een industriële samenleving ervoor gezorgd dat de participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt daalde. Het werd voor vrouwen moeilijker om werk en gezin te combineren. Ook sociale stigma’s en wetgeving  vertraagden de instroom van vrouwen op de arbeidsmarkt. Zo werden tot 1955 in Nederland vrouwen ontslagen uit overheidsdienst als ze gingen trouwen. 

In de jaren ‘60 daalde de loonkloof enigszins door de komst van anticonceptiemiddelen. Vrouwen gingen daardoor later huwen en bleven langer werken. Maar het beeld van de vrouw die zorgt en de man die werkt is hardnekkig. Zeker hier in Nederland, waar parttime werken eerder de norm dan de uitzondering is. Niet alleen het moederschap is er de oorzaak van dat vrouwen (soms tijdelijk) in deeltijd gaan werken, maar het blijkt ook dat direct na het behalen van het mbo-, hbo- of wo-diploma vrouwen vaker in deeltijd (minder dan 35 uur per week) gaan werken dan mannen. Volgens Goldwin ontstaat de loonkloof vooral zodra het eerste kind wordt geboren. De keuze van vrouwen om daarna parttime te gaan werken heeft een negatieve invloed op hun carrière en loon. Je salaris stijgt minder snel en je maakt minder kans op promotie. 

In Nederland is de loonkloof zelfs weer gestegen in de afgelopen jaren. In 2023 verdienen vrouwen gemiddeld 13% minder voor hetzelfde werk, dat is gemiddeld €5 per uur minder dan mannen voor hetzelfde werk, op dezelfde leeftijd, met dezelfde ervaring en dezelfde opleidingsachtergrond!  

Claudia Goldwin heeft met haar onderzoek de factoren voor een diepgewortelde loon- en arbeidsmarktongelijkheid tussen mannen en vrouwen blootgelegd! Dankzij de Nobelprijs die ze daarvoor heeft gekregen, staat het onderwerp weer hoog op de agenda. En terecht! 

Orange the World, de campagne tegen geweld tegen vrouwen
 

Ook dit jaar vindt de wereldwijde campagne van Orange the World plaats. Deze begint op 25 november, de Internationale Dag tegen Geweld tegen Vrouwen, en duurt tot 10 december, de Internationale Dag voor de Rechten van de Mens. De tussenliggende dagen worden de ’16 Days of Action against Violence against Women’ genoemd. 

Het thema is dit jaar “Veilig, overal en altijd”, want geweld tegen vrouwen vindt niet alleen achter de voordeur plaats maar ook daarbuiten. Er zijn recente voorbeelden in de mediawereld, de politiek, in de kunst- en cultuursector, bij studentenverenigingen en ga zo maar door. 

Belangrijk dus daar we daar gezamenlijk, mannen en vrouwen en samen met andere vrouwenorganisaties tegen opstaan.  Sinds vorig jaar is de VVAO actief betrokken bij de campagne en éen van de samenwerkingspartners. Zo’n 14 lokale VVAO-afdelingen hebben aangegeven, alleen of samen met andere organisaties zoals Soroptimisten of Zonta activiteiten uit te gaan voeren. Welke afdelingen meedoen? 
Maar ook individueel kun je in actie komen, door de Orange Pin te dragen, de Orange The World Outlook Signature toe te voegen aan je handtekening of de pledge tegen mishandeling ondertekenen. En vraag vooral ook de mannen om dit te doen. 

Wil je weten welke VVAO afdelingen activiteiten organiseren en hoe je als afdeling of persoon de campagne kan ondersteunen? Kijk op onze website.

Kerstuitje
 

Een landelijk uitstapje tegen kerst begint een nieuwe traditie te worden! Voor de tweede keer organiseren we een aangeklede kerstborrel. Dit feestelijke uitje voor VVAO leden, vindt plaats op zaterdag 16 december 2023 in Den Haag. We brengen een bezoek aan de grote modetentoonstelling “Royals and Rebels” in het Kunstmuseum Den Haag. Vooraf wordt er een kunsthistorische inleiding door het museum verzorgd, als achtergrond bij wat we te zien krijgen. Het hoofdbestuur organiseert dit samen met de lokale afdeling in Den Haag. 

Programma:

Dit evenement is alleen voor leden. Er zijn geen kosten aan verbonden, maar neem wel je museumkaart of andere kortingskaart mee! Toegang tot de tentoonstelling is namelijk gratis met een museumkaart.

Binnenkort kun je je aanmelden, houd de VVAO Agenda in de gaten en vermeld even of je een museumkaart hebt. 
Voor meer informatie over de tentoonstelling, zie LINK

Merette Schuurmans finaliste Global People Award!
 

Merette Schuurmans, lid van de VVAO Amsterdam, is genomineerd voor de Global People Award.. Ze is de enige vrouw die in de categorie Manager is genomineerd. Merette heeft jullie stem nodig! Je kan tot 11 November stemmen.
Stem op Merette via deze LINK. 

VVAO maakt zich zichtbaar op maatschappelijke podia

Sophie Witteveen en Epie Postmus waren namens de VVAO aanwezig op de Sustainable Development Goals (SDG) Action dag in het KIT in Amsterdam op 26 September 2023. Reden om hier met een stand met informatie over de VVAO aanwezig te zijn was om onze betrokkenheid te tonen met de VN-doelen en om in contact te komen met de maatschappelijk bewuste jonge hoger opgeleiden die naar deze bijeenkomst komen. 

De SDG’s vormen een toekomstagenda voor duurzame ontwikkeling in de periode 2015-2030. 

De VVAO zet zich in voor de SDG goals SDG4 (Onderwijs), SDG5 (Gendergelijkheid), SDG 8 (Waardig werk en economische groei) en SDG10 (ongelijkheid verminderen). De VVAO is ervan overtuigd dat meer vrouwen op sleutelposities in het algemeen zal leiden tot een meer inclusieve, vreedzame, duurzame en welvarende samenleving.
De VVAO heeft vrouwen die aanwezig waren geïnformeerd  over het lidmaatschap en de sociale mediakanalen van de VVAO die ze kunnen gaan volgen. Ook hebben vrouwen meegedaan aan een educatieve kennisquiz over de geschiedenis van de vrouwenemancipatie. Sophie en Epie hebben met veel vrouwen gesproken die enthousiast waren over de doelstellingen en de activiteiten van de VVAO.

De SDG’s werd eind 2015 door de leden van de Verenigde Naties vastgesteld. Daarbij is tevens een internationaal systeem van indicatoren afgesproken om de voortgang per agendapunt te meten. In Nederland maakt het CBS rapporten over de vorderingen van de SDG’s in Nederland (zie LINK)

Webinar Psychologie ongewenst gedrag op de werkvloer
 

De online bijeenkomst (26 September 2023), "Psychologie van Ongewenst Gedrag", georganiseerd voor jongeren van de VVAO, bood inzicht in de complexiteit van ongewenst gedrag en de moeilijkheden bij het melden ervan. Roos Dohmen, een ervaren gedragspsycholoog en adviseur voor veilige organisaties, benadrukte hoe psychologische en sociale veiligheid cruciaal zijn voor het creëren van een omgeving waarin meldingen van ongewenst gedrag kunnen gedijen. 

Workshop Decision-making across Cultures
 

Zondagmiddag 15 oktober, een prachtige vergaderruimte in het (ons intussen zo bekende) Amsterdamse Centraal Station. Om me heen een heerlijke mix van Spaans, Chinees, Engels (met Nederlands, Surinaams, Duits accent), het geluid zoemt door de hoge ruimte.

Ik (Majo Hendriks) neem deel aan een interactieve workshop in het Engels, voor (toekomstige) leden met een internationale achtergrond als start van een Engelstalige landelijke kring van internationals. Open voor leden en hun introducees. Aan ons leden is verzocht een international die hier is afgestudeerd/werkt mee te nemen. Dat is gelukt zo te horen.

In de workshop van Fernando Lanzer zien we hoe verschillende culturen een ander patroon hebben rond samenwerking en besluitvorming, maar hij ons ook laat ervaren dat wij als ‘internationals’ weer erg op elkaar lijken qua opvattingen. Na afloop wordt er nog flink doorgepraat over de workshop, ervaringen in Nederland en daarbuiten én over de VVAO.

Een mooie bijeenkomst en een prima aftrap voor een kring ‘internationals’!

Belangstelling voor de landelijke kring ‘internationals’? Stuur een berichtje aan Diete Swierstra, internationaal@vvao.nl

Read the English report of this workshop at our website.

As a follow up to the workshop a Private Linked-in group is being formed for the participants to share ideas and relevant posts.

Interested to join the international circle or do you want to join the Private Linked-in Group? Please send an email to internationaal@vvao.nl.

Diete Swierstra will contact you.

All participants were invited to join VVAO WEF on November, 19 and the Christmas meeting on December,16.

Prinsessendag september 2023
 

Vanuit de landelijke kring ‘vrouwen politiek actief’ zijn wij met zijn drieën, Margaret, Maita en ik (Judith) op maandag 11 september 2023 afgereisd naar Den Haag. 

Op Prinsessendag 2023, een week voor Prinsjesdag, werd de aandacht gericht op de positie van vrouwen. In Beeld en Geluid in Den Haag kwamen we samen met meer dan 150 vrouwen en mannen (10% max.) om inspiratie op te doen, belangrijke vragen te stellen en elkaar te ontmoeten.

We hoorden de resultaten van onderzoek naar de barrières voor vrouwen om politiek actief te worden en te blijven, gepresenteerd door onderzoeker Zahra Runderkamp van “Stem op een Vrouw”. Haar bevindingen laten zien dat er veel momenten zijn in een mensenleven om die barrières te doorbreken. Alliantie Politica gaat daar de komend jaren mee aan de slag.
Daarnaast was er nog een panel bestaande uit Gaby Perin-Gopie (Volt, Eerste Kamer fractievoorzitter), Tjarda Struik (VVD, beoogd burgemeester van Leiderdorp), Ian van der Kooye (oprichter Kleur de Kamer), Julia Wouters (Politicoloog en auteur van “De zijkant van de Macht”) en Devika Partiman (directeur “Stem op een Vrouw”). Zij bespraken de stand van zaken wat betreft de gendergelijkheid in de Nederlandse politiek.
Vanuit de zaal kwamen vragen maar helaas ook vaak meningen en iets te uitgebreid.

Persoonlijk vond ik het interessant dat sommige vrouwen zeiden: “wij moeten de mannen aan de kant schuiven en ruimte maken voor ons vrouwen” en andere, waaronder Julia Wouters die zeiden “Nee, wij moeten het samen doen. Het is voor de mannen ook ‘nieuw’ dat wij positie innemen”.

Het was een interessante bijeenkomst. Wij zullen de alliantie Politica volgen, want er is nog veel werk aan de winkel wat betreft gendergelijkheid.

Wie zijn wij?
Wij zijn vrouwen die politiek actief zijn en die behoefte hebben om te sparren met elkaar en van elkaar te leren. Wij komen 4 tot 5 keer per jaar online via Zoom bij elkaar. Dan hebben wij intervisie en een van ons brengt een casus in die zij graag wil bespreken. De sessie duurt ongeveer 70 minuten. De leden van de groep komen uit verschillende VVAO-afdelingen in het land.

Ben jij ook politiek actief?

Dat kan zijn in het bestuur van de politieke afdeling, of in de gemeenteraad of in Provinciale staten of …? En heb je behoefte aan een klankbord?
Bel 06-38335650 of mail judithtenbusch@gmx.de

Oproep donaties Catharine van Tussenbroekfonds
 

Al bijna honderd jaar ondersteunt het Dr. Catharine van Tussenbroekfonds de carrière van vrouwelijk wetenschappelijk talent door het verstrekken van beurzen voor buitenlandse onderzoeksreizen.

Hoewel vrouwen steeds vaker doorstromen in hogere wetenschappelijke functies, laten cijfers van het Rathenau Instituut (2021) zien dat nog altijd slechts 27% van de Nederlandse hoogleraren en maar 32% van de universitair hoofddocenten uit vrouwen bestaat. Internationale ervaring is vaak een absolute voorwaarde voor jonge vrouwen die een wetenschappelijke carrière ambiëren. Om ook dit jaar weer vele vrouwen aan het begin van hun wetenschappelijke carrière te kunnen ondersteunen, vragen we VVAO-leden graag wederom om een vrijwillige bijdrage voor 2023. Het Catharine van Tussenbroek Fonds heeft de status van Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Dit betekent dat uw giften onder bepaalde voorwaarden gedeeltelijk fiscaal aftrekbaar kunnen zijn. 

It’s up to us

We can’t start a fire without your spark

Maak jij je ook steeds meer zorgen over wat er in de wereld gebeurt én realiseer je je dat het echt anders moet? Je wilt bijdragen, graag zelfs, maar wat doe je met die buikpijn en je wens om in actie te komen in je professionele rol? 
 
Effectieve versnellers 
Wij, Jacoby Mensinga (Vrouw & Commissariaat)  en Ingrid Aarsman (expert persoonlijk leiderschap) zijn It’s up to us gestart. Een community voor betrokken (aspirant) toezichthouders en commissarissen én boardroomadviseurs. Om hen te helpen zich te ontwikkelen tot effectieve versnellers van de duurzaamheidstransitie. Vrouwen en mannen, hoewel we merken dat ons initiatief vooral vrouwen aantrekt. 

Vastberaden het tij te keren 
Op ons startevent van 21 november a.s. willen we je raken en tips en adviezen aanreiken op weg naar je rol als versneller. Deze bijzondere én moedige mensen staan voor jou op: Feike Sijbesma (keynote). Laat je raken door zijn vastberadenheid om het tij te keren, zijn moed de onderwerpen te agenderen en zijn diepe overtuiging dat duurzaamheid waarde levert. Ook spreken organisatiepsycholoog Anoushka Wajer (Partner Governance Q) en Femke de Vries (Bijzonder Hoogleraar Toezicht, RUG).  
 
Sparks 
Het programma gaat verder dan luisteren en inspiratie opdoen: we heten tenslotte “It's up to us”. Om in een volgende versnelling te komen, kom je ook zelf in actie. Waar sta jij voor en waar blijf je voor staan als anderen gaan zitten? Waar ligt jouw mogelijkheid om invloed uit te oefenen? Hoe ga je vanaf morgen stappen zetten om jouw bijdrage concreet te maken? Wij hopen dat de zaal aan het einde van de middag figuurlijk oplicht met sparks: dat het eerste vuurtje is gaan rollen. Op www.itsuptous.nl vind je meer informatie en kun je je aanmelden. Ook kun je onze pagina op LinkedIn volgen.

Zien we jou op 21 november? 

Agenda landelijke activiteiten

Website, Socials en Digitale tips

De VVAO is actief op de Socials. De LinkedIn bedrijfspagina van de VVAO heeft meer dan 1000 volgers. Blijf op de hoogte van de activiteiten van de VVAO en volg ons op de Socials.

Via https://linktr.ee/vvao, heb je snel toegang tot de VVAO Website, Podcasts en alle Sociale Media kanalen. Volg ons op de Socials voor actuele informatie en activiteiten.

Wil je samenwerken in een groep en daarbij informatie delen, maar wil je GEEN gebruik maken van Google Drive of What’s app? Je kan  https://samenwerken.pleio.nl/ gebruiken voor deze doeleinden. Dit platform is 100% Nederlands en wordt ook door overheden gebruikt. Je kan gratis een groep maken voor 50 leden. Ieder lid dient wel een account aan te maken.

Ben je VVAO lid? Dan kun je in het besloten deel (wel even inloggen) van de VVAO website  diverse handleidingen vinden over Linked-in, Pleio en Eventbrite.
Wil je zelf een QR-code maken van je afdelingswebsite, dan is dit een handig programma.

Aandragen kopij voor de Nieuwsbrief
 

De volgende landelijke Nieuwsbrief komt begin December uit. Heb je kopij voor de Nieuwsbrief? Stuur deze voor 30 November naar communicatie@vvao.nl