Van harte nodigt het bestuur jullie uit voor de 88e verjaardag van onze afdeling. Het belooft een interessante middag te worden op een al even interessante plek.  

Dr. Esther van Fenema leidt ons in haar lezing door de wereld van kunst, waanzin en het brein, een heel toepasselijk thema in het Museum van de Geest, onze plek van samenkomst. Na afloop is er gelegenheid voor een rondleiding door het museum. Vermeld bij je aanmelding of je daar gebruik van wilt maken! 

Allen van harte welkom en neem een introducee mee! 

Wanneer: zaterdag, 17 mei a.s. 

Waar: het Museum van de Geest/Dolhuys, Schotersingel 2, 2021 GE Haarlem 

Hoe laat: 14.00 uur, inloop vanaf 13.30 uur 

Programma:

13.30 uur Inloop met koffie en thee

14.00 uur Lezing door dr. Esther van Fenema en discussie

15.00 uur Napraten onder het genot van kopje thee met iets lekkers

15.45 uur Rondleiding door het museum

17.00 uur Afsluiting

Aanmelden en kosten: Je kunt je aanmelden door overmaking van € 25,- op rekeningnummer NL 98 RABO 0140214313 van de VVAO Haarlem o.v.v. Dies en rondleiding ja of nee. Dit laatste is van belang voor de organisatie van de rondleidingen. Graag bij je opgave je naam vermelden waaronder je bij ons bekend bent. Introducees betalen € 30,-. Externe deelnemers zijn van harte welkom en betalen ook € 30,-.
Uiterste aanmelddatum is vrijdag 9 mei.  
Vergeet niet je museumjaarkaart, Vriendenloterijpas of Haarlempas mee te nemen, dan is de toegang tot het museum gratis! Voor wie geen kaart of pas heeft, is de toegang € 10,-, te voldoen bij de kassa van het museum.  

Bereikbaarheid:
Het museum heeft geen parkeerterrein. Er is een beperkt aantal betaald parkeerplaatsen in de buurt. De dichtstbijzijnde parkeergarages zijn Parkeergarage Cronjé aan de Kleverlaan en de Parkeergarage station Haarlem. Het station Haarlem ligt op 5 minuten loopafstand van het museum.   

Wie is dr. Esther van Fenema en een inkijkje in haar lezing ‘Kunst en Waanzin’.  

‘Wat is waanzin? En is er soms ook zin te vinden in de waan? In deze lezing neemt  psychiater, auteur, columnist en violist Esther van Fenema je mee op een diepgaande ontdekkingsreis door de fascinerende wereld van kunst, waanzin en het brein. Ze onderzoekt de complexe relatie tussen psychische gezondheid, creativiteit en de dunne lijn tussen genialiteit en waanzin. 

‘Als oprichter van de Muziekpoli in het LUMC, waar ze in 2008 een gespecialiseerde polikliniek voor musici opende, heeft Esther talloze kunstenaars en muzikanten begeleid. In haar praktijk heeft ze gezien hoe kunst en muziek kunnen functioneren als ‘veilig kanaal’, waarin emoties, verlangens en angsten worden omgezet in schoonheid en troost. Maar hoe werkt dit proces precies in het brein van de kunstenaar? Wat is de rol van afweer, trauma en psychose?  

Tijdens de lezing duikt zij in de relatie tussen creativiteit en waanzin. Wat drijft kunstenaars, en hoe beïnvloedt hun brein het creatieve proces? Is lijden noodzakelijk om te kunnen creëren en welke mechanismen spelen hierin een rol? Ze neemt je mee naar enkele van de grootste kunstenaars uit de geschiedenis en onderzoekt hoe hun persoonlijke 'waan' hen zowel vormde als tot buitengewone prestaties leidde. Hoe vonden zij de balans tussen hun mentale toestand en artistieke expressie? 

Hoewel een psychiatrische stoornis vaak wordt gezien als een bron van inspiratie, is het in de praktijk meestal een lijdensweg die het functioneren ernstig belemmert. Toch biedt het juist een boeiend perspectief om te onderzoeken hoe kunst en waanzin elkaar kunnen versterken. We kunnen veel leren van het vaak extreme brein van de kunstenaar. Inzicht in de innerlijke wereld van de ander kan ons eigen perspectief verruimen en onze creativiteit stimuleren. Deze lezing is voor iedereen die nieuwsgierig is naar de werking van het brein en de complexe interactie tussen geest, kunst en samenleving.’ 
 

Bijzondere plek van samenkomst 

Het Museum van de Geest - ook bekend als het Dolhuys - is het voormalige Pest-, Dol-, en Leprooshuis van de stad Haarlem, gelegen aan de Schotersingel. De eerste bouwsteen (de kapel) werd gelegd in 1319. Daar werd - toen nog buiten de stadsgrenzen - een gemeenschap van leprozen gevestigd, later het Leprooshuis genoemd. In 1564 kwam er een nieuwe bewonersgroep bij, de zogenaamde ‘dollen’. Rond 1675 werd er een Verbeterhuis toegevoegd, waar ‘onaangepaste lieden’ op kosten van hun familie enige tijd in bewaring werden genomen, in de hoop dat zij hun leven zouden beteren.  

Meer dan 700 jaar bood het Dolhuys onderdak aan mensen ‘in crisis’, die geestelijke en lichamelijke zorg nodig hadden. Een vroeg voorbeeld van sociale zorg, maar ook van uitstoting uit de maatschappij. In 2005 werd in het Dolhuys het Nationaal Museum van de Psychiatrie gehuisvest.